Wat houdt het wattage/watt (W) in LED-verlichting en wat is een goede powerfactor?
Het wattage zegt iets over de hoeveelheid stroom die een LED-lichtbron of armatuur verbruikt om een bepaalde aangegeven lichthoeveelheid (lumen) te geven. Het wattage zegt dus direct iets over het energieverbruik van de lichtbron. Nu is het zo dat LED tot 90% minder energie verbruikt dan halogeen en gloeilampen.
Overstappen op LED is dus vanzelfsprekend goed voor je energierekening, maar geldt dat ook voor alle LED-verlichting? Na het lezen van deze gids, weet je precies wat wattage, energieverbruik en nominaal vermogen inhoudt en geven we meer inzicht over mogelijke valkuilen!
Hoe hoger de wattage hoe meer licht, klopt dat wel?
In het gloeilampentijdperk en halogeenspot-tijdperk werd voornamelijk uitgegaan van de norm: hoe hoger de wattage, hoe meer licht en lumen. Dit is bij LED-verlichting niet meer het geval. Alhoewel de wattage nog steeds aangeeft hoeveel een LED-lichtbron of armatuur in theorie verbruikt zegt het in principe niets meer over de hoeveelheid aan licht uitgedrukt in lumen of lichtstroom je krijgt.
Een LED-Spot kan bijvoorbeeld 10W verbruiken en hiervoor 500 lumen produceren. Dit is 50 lumen per watt. Een andere spot kan 5W verbruiken en ook 500 lumen produceren, dit is 5W (50%) zuiniger terwijl de hoeveelheid aan licht hetzelfde blijft. Bij LED-verlichting moet dus niet zozeer gefocust worden op de wattage maar moet vooral gekeken worden naar de lumen!
Wat houdt nominaal, schijnbaar, blindvermogen en de arbeidsfactor in bij LED-verlichting?
Binnen de elektriciteitsleer zijn er verschillende grootheden welke allen verband houden met de wattage of energieverbruik van LED-verlichtingsarmaturen of lampen. Het nominaal vermogen is hetzelfde als watt, het zegt iets over het maximale vermogen van een armatuur of lamp.
Het nominaal vermogen wordt uitgedrukt in kW (kilowatt). Het verbruik van LED-verlichting kan berekend worden met gebruikmaking van het Wattuur of Kilowattuur. Het aangegeven wattage op een specificatielijst, product datasheet of catalogus heeft betrekking op het wattageverbruik per uur. Energiecontracten zijn gebaseerd op kWh, dus kilowattuur. Eén kilowattuur = 1000 watt. Een armatuur dat 10W verbruikt en 10 uur per dag aanstaat verbruikt dus in theorie 100W, dus 0,1 kWh.
Het werkelijk vermogen is de hoeveelheid stroom die een LED-armatuur daadwerkelijk gebruikt om licht te produceren. Het werkelijk vermogen wordt uitgedrukt in P en zegt iets over hoeveel watt verlichting verbruikt en wat we uiteindelijk afrekenen bij de energiemaatschappij.
Als we het over schijnbaar vermogen hebben gaat het over de spanning en stroom. Hier gaat het vaak om ‘’schijn’’ omdat er tussen de spanning en de stroom in veel gevallen een faseverschil ontstaat. De grootheid S staat voor schijnbaar vermogen. Het gaat hierbij om schijnbaar vermogen, en om dat duidelijk te maken wordt het niet uitgedrukt in watt, maar in de eenheid Volt Ampère (VA).
Als we spreken over blindvermogen, blindstroom of reactieve vermogen hebben we het over de verliezen die een LED-armaturen of lichtbron lijdt tijdens het gebruik. Dit vermogen wordt wel verbruikt (én betaald aan de energiemaatschappij), maar hier krijgen we geen tegenprestatie voor in de vorm van licht! Blindstroom ofwel blindverbruik komt voornamelijk door een gebrek aan kwaliteit van de elektronica! Veel LED-armaturen veranderen de elektrische wisselstroom zodat deze niet meer gelijklopen met de spanning. Hierdoor loopt stroom en spanning niet meer parallel in het behalen van hun maxima en minima, waardoor niet alle energie loskomt. De hoeveelheid ‘’verschuiving’’ tussen stroom en spanning wordt aangeduid als cosinus-phi, cos-phi (cosf) of gangbaarder taalgebruik; de arbeidsfactor en powerfactor. Als de arbeidsfactor / powerfactor gelijk is aan 1,00 , dan is er geen blindstroom. Bij een powerfactor van 0,4 is er dus 60% blindstroom! wat feitelijk inhoudt dat er 60% meer energie wordt verbruikt dan de bedoeling is! Dus hoe dichter bij 1, hoe minder verspilde blindstroom!
Een hoge blindstroom, dus een lage arbeidsfactor of powerfactor wordt veroorzaakt door bezuiniging op componenten in de LED-driver. Wettelijk gezien moeten LED-armaturen boven de 25W een powerfactor hebben van 0,9 of beter. Voor producten onder de 25W zijn de regels minder streng. Tussen 15 en 25W dient de power factor 0,5 of beter te zijn en tussen 5 en 15 is 0,4 voldoende. Onder de 5W is er geen eis.
Conclusie: kies voor LED-armaturen met een powerfactor van 0,9 of hoger!
Het wattage zegt iets over hoeveel een LED-lichtbron of armatuur verbruikt. Het werkelijk vermogen wordt bepaald door de verhouding tussen blindstroom en de arbeidsfactor / power factor. Een power factor van 1,0 betekent dat er geen blindstroom is en een armatuur dat 40W opgenomen vermogen ook 40W verbruikt. Ons advies is om voor armaturen te kiezen met een power factor van boven de 0,9, hiermee voldoe je aan de wettelijke eisen en voorkom je mogelijk grote problemen in je elektrische installatie!
Lichtadvies nodig?
Wij zijn er uitsluitend voor de installateur. Naast ons pragmatische productgamma staan wij ook garant als kennispartner. Met jarenlange ervaring in huis helpen wij je bij simpele tot de meest complexe vraagstukken voor LED-verlichting. We helpen je bij het maken van de juiste keuze in LED-verlichting.
Aarzel dan ook niet vrijblijvend contact op te nemen via 085-1306348 of via info@distrilight.com.
