Wat is CRI, Ra of Kleurweergave-index bij verlichting?
Color Rendering Index (CRI)
De kleurweergave geeft aan hoe accuraat een lichtbron in staat is kleuren van objecten of huid weer te geven. De kleurweergave wordt vaak aangeduid met de afkorting Ra of CRI. Dit laatste staat voor de Engelse term Color Rendering Index. De CRI wordt aangegeven op een schaal van 0 tot 100. Hoe hoger de CRI, hoe ‘echter’ kleuren worden weergegeven. De kleurweergave van daglicht wordt hierbij gebruikt als referentiebron. Dit is bijvoorbeeld te zien in de afbeelding van de schaal met fruit hieronder. In deze afbeelding kun je zien dat de kleuren bij een CRI boven 90 beter worden weergegeven dan bij een CRI boven 70. Het hebben van een hoge CRI in de voedingsindustrie is vaak gewenst, omdat het natuurlijk niet gewild is als groentes, brood, vis en vlees er niet vers uitzien.
Color Squale Quality (CSQ)
De CRI of Ra wordt vaak in het algemeen per lichtbron aangegeven. Dit is gebaseerd op het weergeven van referentie kleuren die de kleuren van Munsell worden genoemd (R1-R8). Dit palet was echter niet alles omvattend waardoor er nog 7 kleuren aan zijn toegevoegd. Deze ‘geüpdatete versie’ van de CRI wordt de Color Scale Quality (CSQ) genoemd. In totaal is de CRI dus gebaseerd op het accuraat weergeven van 8 kleuren (R1-R8) en de CSQ op het accuraat weergeven van 15 kleuren (R1-R15).
|
R1 |
R2 |
R3 |
R4 |
R5 |
|
R6 |
R7 |
R8 |
R9 |
R10 |
|
R11 |
R12 |
R13 |
R14 |
R15 |
Kleurweergave en normen
De CRI-waardes worden ook vaak vermeld in normen en standaarden. Hieronder zullen we de CRI-waardes zoals deze vermeld staan in de normen even kort toelichten.
NEN-EN 12464:
· CRI is afhankelijk van locatie en functie.
· Minimale CRI van 80 is vereist in ruimtes waar mensen standaard werken. Een hogere CRI is gewenst wanneer precisie of het onderscheiden van kleuren van belang is, denk hierbij bijvoorbeeld aan het uitvoeren van medische functies.
· Minimale CRI van 20 is vereist voor buitenverlichting.
Politiekeurmerk:
· Minimale CRI van 70 is vereist voor buitenverlichting.[Mv1]
Voor WELL moet de verlichting aan ten minste één van de onderstaande eisen voldaan worden voor alle ruimtes m.u.v. verkeersruimtes:
· Minimale CRI (Ra) van 90.
· Minimale CRI (Ra) van 80 en minimale CRI (R9) van 50.
· IES TM-30 P1
Voor WELL moet de verlichting aan ten minste één van de onderstaande eisen voldaan worden voor verkeersruimtes:
· Minimale CRI (Ra) van 80.
· Minimale IES Rf van 75, minimale IES Rg van 95 en IES Rcsh1 tussen -7% en 15%
IES TM-30
In dit stukje zal iets dieper worden ingegaan op de eisen van de IES (Illuminating Engineering Society) voor de kleurkwaliteit. De IES pakt het namelijk net even wat anders aan dan bijvoorbeeld de NEN-EN 12464. Waar er in de NEN EN-12464 wordt gesproken over Ra en kleuren R1 tot R15, wordt er in de eisen van IES gebruik gemaakt van Rf, Rg, Rcs,h1 en Rf,h1. Rf en Rf,h1 worden gebruikt om de kleurgetrouwheid uit te drukken. Het gebruik van Rf,h1 naast Rf is vergelijkbaar met het gebruik van R9 naast Ra bij de CRI. Ze zijn echter niet hetzelfde, de parameters van de IES zijn namelijk meer representatief voor het kleurenzicht van mensen. De criteria uit de TM-30 voor elke intentie zijn ook anders dan in NEN-EN 12464. Het toelichten van IES TM-30 kan interessant zijn, aangezien er in de WELL-standard naar wordt verwezen. Deze norm wordt echter voornamelijk in Amerika toegepast. Desalniettemin kan het handig en interessant zijn om meer over deze standaard te weten. Voor meer informatie over de TM-30 meting en de criteria hiervan, lees hier verder.
Lichtadvies nodig?
Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen of twijfel je tussen verschillende LED armaturen? Wij helpen je graag bij het maken van een goede keuze. Wij zorgen voor het juiste licht én luxniveaus voor jouw project. Onze lichtexperts zijn maandag tot en met vrijdag bereikbaar van 08:00 tot 17:00 (via 040 - 209 49 00 of via info@distrilight.com) om u te helpen met het maken van een goede keuze. Topservice gegarandeerd!
